Wat hebben jou darmen te maken met stress? En 10 tips hoe jij je darmen kunt helpen in herstel?

Veel mensen die ik zie in de praktijk geven aan dat ze last van hun darmen hebben wanneer zij stress ervaren. Waarom is dit een veelvoorkomend probleem? Wat is de relatie tussen je darmen en je brein? Wat weten we hiervan en wat kan jij doen om hierop invloed uit te oefenen?

Voordat ik iets ga uitleggen over de relatie tussen darmen en stress, wil ik vooropstellen dat ik geen expert bent op het gebied van evenwichtige voeding en dit ook niet wil zijn. Vanuit eigen interesse heb ik mezelf hierin verdiept en heb ik verschillende dingen uitgeprobeerd. Maar wat bij mij werkt, hoeft voor een ander niet te werken. Dus ik ga bewust niet op de stoel zitten van een deskundige en zeggen wat je wel of niet moet doen en ik ga ook géén uitleg geven over wat ‘gezonde voeding’ is. Bovendien zijn er veel uiteenlopende opvattingen over wat gezonde voeding zou zijn. Hierover zijn talloze boeken geschreven en ook op internet kun je hier veel over vinden. In individuele trajecten in de praktijk, geef ik wel aan dat ‘gezonde voeding’ een basis is voor herstel. Maar wat gezonde voeding is mag iemand zelf bepalen of aan een collega vragen die wel expertise heeft op dit gebied.

Desondanks vind ik het belangrijk iets te vertellen over de relatie tussen onze darmen en het brein. Zonder dat ik specifieke adviezen geef over voeding, vind ik het belangrijk dat mensen de waarde van ‘goede voeding’ voor hun herstelproces kunnen inschatten.

Om te herstellen van stressklachten, overbelasting of een burn-out zijn er verschillende variabelen om het stress systeem weer tot rust te brengen. De belangrijkste punten hierin zijn: voldoende slaap, rust, stress factoren aanpakken, voldoende lichaamsbeweging, ritme, regelmaat, een juiste manier van ademhaling, meditatie, afstand nemen van stress, maar dus ook voldoende water drinken en een uitgebalanceerde voeding tot je nemen. Water drinken zorgt ervoor dat je lijf afvalstoffen zoals o.a. cortisol (stresshormonen) beter kan afvoeren en jij dus herstelt. “Gezonde voeding”   kan op zijn beurt weer zorgen voor meer ontspanning in je darmen en je lijf en zorgt voor een betere spijsvertering.

Nog niet zo heel lang is bekend dat de darmen een belangrijke schakel zijn naar het brein. Bijna wekelijks wordt hier nieuw onderzoek over gepubliceerd dat bijdraagt aan nieuwe inzichten in deze materie. Wat zijn de uitkomsten van deze onderzoeken en hoe kan jij darmklachten verklaren vanuit stress?

Belangrijk om te weten is dat je brein en je darmen bij de geboorte ontstaan uit dezelfde cellen in het embryo. De nervus vagus vormt de verbinding. Deze zenuwbaan blijft altijd op deze manier bestaan waardoor er gedurende je leven een continue uitwisseling van energie en informatie over en weer is. De nervus vagus is een van de langste zenuwen in het lichaam en verbindt de hersenen rechtstreeks met de darmen. Omgekeerd verbindt het de darmen met het brein. Hiernaast haalt je brein de informatie over hoe jij je voelt (je mentaal welbevinden) uit serotonine receptoren, waarvan 90% zich in de darmen bevind. Niet zo gek dus, dat we vaker spreken over ‘ons onderbuik gevoel’.

Je darmen en je brein maken dus op twee verschillende manieren connectie. Door de nervus vagus, de zenuwbaan die er fysiek ligt. Maar naast deze zenuwbaan communiceren je brein en je darmen ook via neurotransmitters. Dit zijn zenuwcellen die boodschappen doorgeven via de ene cel naar de andere. Het hormoon serotonine is een voorbeeld van zo een neurotransmitter. Serotonine is betrokken bij: slaap, stemming, eetlust en geheugen. Maar ook het hormoon dopamine is een neurotransmitter en betrokken bij motivatie en beloning. Eerder schreef ik hier al over een slaaponderzoek naar fruitvliegjes, welke normaal gesproken veertig dagen leven, maar wanneer ze continue wakker worden gehouden, gingen zij al na 10 dagen dood. Uit aanvullend onderzoek bleek dat niet de hersen maar vooral de darmen waren aangetast. En wanneer antioxidanten werden toegevoegd, konden de fruitvliegjes alsnog 40 dagen worden.

Ook hebben in de laatste jaren wetenschappers een steeds duidelijker link gelegd tussen auto-immuunziekten en psychische klachten. Zo blijken mensen o.a. met psoriasis en MS ook een uitgeput darm-microbioom hebben. Maar ook angst, depressie en stemmingswisselingen zijn terug te vinden in ons darmstelsel.

Kortom de functie van gezonde darmen is lange tijd onderschat en ze kunnen veel betekenen in het herstel van stress klachten. Onze darmen zijn namelijk het grootste spijsverteringssysteem, het grootste immuunsysteem en het grootste hormonale systeem in ons lichaam.

Een evenwichtig darmsysteem zorgt voor een goed werkend brein, uitgerust lijf, verbeterde cognitie en positieve mindset. Jouw darmen werken het best wanneer afvalstoffen goed worden afgevoerd. Alleen dan kunnen zij zich echt bezighouden met jouw herstel. Wat kun jij doen om je darmen een handje te helpen zodat zij minder hard hoeven te werken om afvalstoffen weg te voeren?

Hieronder 10 makkelijk en toepasbare tips:
1. Spoel je mond ‘s morgens na het opstaan met water. Afvalstoffen verzamelen zich in de nacht in je mond. Door deze eerst weg te spoelen komen deze niet opnieuw in je darmen.
2. Zorg voor een goede nachtrust. Slaap je niet goed, dan kunnen gifstoffen zich ophopen in je darmen.
3. Ga lekker zweten door actief te zijn, sauna of stoomcabine.
4. Reinig je huid. Je huid is je grootste orgaan en verantwoordelijk voor het afvoeren van afvalstoffen.
Door je huid goed te reinigen na de nacht worden afvalstoffen makkelijk verwijderd en hopen ze niet snel op.
5. Borstel je huid of laat je masseren. Door te masseren of je huid te borstelen, zet je de bloedcirculatie in gang welke ook een belangrijke rol heeft in het afvoeren van afvalstoffen.
6. Vermijd zoveel mogelijk suikers
7. Drink minimaal 2 liter water per dag
8. Vermijd gifstoffen zoals alcohol, koffie en nicotine
9. Eet minder bewerkte en meer natuurlijke producten.
10. Wees voorzichtig en secuur met medicijngebruik. Medicatie is in sommige gevallen noodzakelijk maar heel vaak zijn er ook natuurlijke producten die minder schadelijk zijn voor je darmen.